جرمگیری دندان چیست؟ بررسی کامل مزایا و معایب جرم گیری + روشهای پیشگیری و درمان
جرمگیری دندان چیست؟
جرمگیری دندان، یک روش درمانی است که برای پاکسازی دندانها از پلاک و رسوبات معدنی (جرم) بهکار میرود. این جرمها میتوانند بهدلیل تجمع باکتریها و مواد معدنی در طول زمان بر روی دندانها ایجاد شوند. با استفاده از ابزارهای مخصوص، دندانپزشک جرمها را از روی دندانها برداشته و به جلوگیری از بیماریهای لثه و پوسیدگی دندان کمک میکند. جرمگیری بهویژه برای حفظ سلامت لثهها و جلوگیری از التهاب آنها ضروری است. انجام منظم این فرآیند موجب بهبود بهداشت دهان و دندان و افزایش طول عمر دندانها میشود.
در این مقاله از وبسایت دکتر شادمهریان، به بررسی تمامی جوانب جرمگیری دندان، از جمله مراحل انجام جرمگیری دندان، مزایای جرمگیری دندان، معایب جرمگیری دندان، حساسیت دندانها پس از جرمگیری دندان و مراقبتهای بعد از جرمگیری و قیمت جرمگیری در سال 1404 خواهیم پرداخت، همراه ما باشید.

بررسی کامل جرمگیری دندان
جرمگیری دندان به مجموعهای از اقدامات تخصصی گفته میشود که با هدف حذف پلاکها و جرمهای دندانی از سطح دندانها صورت میگیرد. پلاک دندانی یک لایه نرم و بیرنگ از باکتریها است که به طور طبیعی بر روی دندانها ایجاد میشود و در صورت عدم حذف، به تدریج به جرم دندانی تبدیل میشود. این جرمها به دلیل ساختار محکمتر خود، به راحتی از دندانها جدا نمیشوند و در صورتی که به موقع تمیز نشوند، ممکن است منجر به مشکلاتی نظیر التهاب لثه، پوسیدگی دندان و بیماریهای لثه شوند.
جرمگیری معمولاً توسط دندانپزشک و با استفاده از ابزارهای دستی یا دستگاههای اولتراسونیک انجام میشود. این فرآیند برای از بین بردن پلاکها و تارتارهای سخت شده بر روی دندانها طراحی شده است. به طور کلی، دندانها به دلیل عوامل مختلفی مانند پوسیدگی، شکستگی، افزایش سن و عدم رعایت بهداشت دهان و دندان، دچار تجمع باکتریها، پلاکها میشوند. در نتیجه، جرمگیری دندان به عنوان یک راهکار مؤثر برای مقابله با این عوامل میکروبی و تهدیدکننده سلامت دهان و دندانها شناخته میشود.
با انجام جرمگیری، علاوه بر حفظ بهداشت و پاکیزگی دندانها، میتوان به کاهش بیماریهای دهانی و لثهای و بهبود سلامت عمومی دهان و دندان کمک کرد. از اینرو، جرمگیری دندان به عنوان یکی از خدمات ضروری در حوزه حفظ سلامت دندانها و پیشگیری از مشکلات دندانی به شمار میآید. در این راستا، قصد داریم به بررسی مفهوم جرمگیری دندان و فواید آن بپردازیم و به سوالات و نظرات شما در این زمینه پاسخ دهیم.
فرآیند جرمگیری دندان معمولاً شامل مراحل زیر است:
- معاینه اولیه: دندانپزشک ابتدا وضعیت دندانها و لثهها را بررسی میکند و به تشخیص میپردازد که آیا نیاز به جرمگیری هست یا خیر.
- پاکسازی پلاکها و جرمهای سطحی: دندانپزشک از ابزارهای دستی یا دستگاه اولتراسونیک برای حذف پلاک و جرمهای نرم و سخت استفاده میکند. این ابزارها با ارتعاشات اولتراسونیک یا حرکت فیزیکی خود جرم را از سطح دندانها جدا میکنند.
- پاکسازی بین دندانها: دندانپزشک ممکن است از نخ دندان یا دستگاههای مخصوص برای پاکسازی نواحی بین دندانها استفاده کند.
- بروساژ: در برخی موارد، پس از جرمگیری، از برس مخصوص و خمیردندان برای تمیز کردن بیشتر دندانها و از بین بردن باقیماندههای جرم استفاده میشود.
- شستشو و تکمیل درمان: در پایان، دندانها شسته میشوند و دندانپزشک ممکن است از دهانشویههای ضد باکتری برای جلوگیری از عفونتهای احتمالی استفاده کند.
مراحل جرمگیری دندان
جرمگیری دندان باعث پیشگیری از بیماریهای لثه (مانند ژنژیویت و پریودنتیت) و پوسیدگی دندانها میشود. جرمهای دندانی میتوانند محل تجمع باکتریها باشند که سبب ایجاد التهاب لثه، بوی بد دهان و در نهایت تحلیل لثهها و دندانها میگردند. بنابراین، جرمگیری دندان بخش مهمی از مراقبتهای بهداشتی دهان و دندان است.
چرا باید دندان را جرمگیری کرد؟
برای پیشگیری از ایجاد جرم دندان، رعایت نکات بهداشتی دقیق و تغییراتی در شیوه زندگی ضروری است. در ادامه، روشهای موثر برای جلوگیری از تجمع جرم روی دندانها بیان شده است:
- مسواک زدن منظم و صحیح: مسواک زدن حداقل دو بار در روز با خمیر دندان حاوی فلوراید و استفاده از مسواک با برس نرم برای حذف پلاکهای سطحی و جلوگیری از تبدیل آنها به جرم ضروری است.
- استفاده از نخ دندان: نخ دندان روزانه برای پاکسازی فواصل بین دندانها از پلاک و ذرات غذایی کمک میکند که مسواک قادر به تمیز کردن آنها نیست.
- دهانشویه ضدباکتری: استفاده از دهانشویههای حاوی مواد ضدباکتری میتواند به کاهش رشد باکتریها در دهان و پیشگیری از تجمع پلاک کمک کند.
- رعایت رژیم غذایی سالم: مصرف کمتر غذاهای شیرین و اسیدی (مانند نوشابهها و شیرینیها) که میتوانند موجب رشد باکتریها و پلاک شوند، از ایجاد جرم جلوگیری میکند.
- آب و مایعات زیاد بنوشید: نوشیدن آب پس از غذا کمک میکند تا ذرات غذایی و باکتریها از دهان شسته شوند و تجمع پلاکها کاهش یابد.
- عدم استفاده از دخانیات: سیگار و قلیان باعث خشکی دهان و افزایش پلاکها میشوند، بنابراین ترک این عادتها به پیشگیری از جرم دندان کمک میکند.
- معاینات دورهای دندانپزشکی: انجام معاینات منظم دندانپزشکی و جرمگیری به موقع میتواند از تجمع جرم و پیشرفت بیماریهای لثه جلوگیری کند.
با رعایت این اصول، میتوان به طور مؤثری از ایجاد جرم روی دندانها پیشگیری کرد و سلامت دهان و دندانها را حفظ نمود.

پیشگیری از ایجاد جرم دندان
بروساژ دندان یک روش تخصصی و پیشرفته در بهداشت دهان است که معمولاً پس از انجام جرمگیری دندانها برای تمیزکاری بیشتر و صاف کردن سطح دندانها استفاده میشود. این فرآیند معمولاً توسط دندانپزشکان یا بهداشتکاران دهان و دندان در مطب انجام میشود و به هدف از بین بردن باقیماندههای جرم، پلاکهای میکروبی، و ایجاد سطحی صاف و براق روی دندانها صورت میگیرد.
بروساژ دندان چیست؟
جرم دندان بیشتر در نواحی که دسترسی به آنها سختتر است یا در نقاطی که جریان بزاق کمتر است، تشکیل میشود. این نواحی عبارتند از:
- سطح داخلی دندانهای پایین (بیشتر در دندانهای جلویی پایین)
- بین دندانها
- نقاطی که لثهها به دندانها میچسبند
- در دندانهای عقبی و سطح جونده دندانها
کدام قسمتهای دندان بیشتر جرم میگیرد؟
در صورت انجام صحیح و توسط دندانپزشک ماهر، جرمگیری دندان خطرناک نیست و به دندانها و لثهها آسیب نمیزند. اما در صورت استفاده نادرست از ابزارها یا تکنیکهای نادرست، ممکن است باعث آسیب به لثهها، حساسیت دندانها یا حتی آسیب به مینای دندان شود. برای جلوگیری از این مشکلات، مهم است که جرمگیری تحت نظر متخصص انجام شود.
آیا جرمگیری دندان، به لثه و دندان آسیب میرساند؟
حساسیت دندان پس از جرمگیری معمولاً به دلیل تماس ابزارهای جرمگیری با مینای دندان یا لثههای حساس است. این حساسیت ممکن است به علت از بین رفتن لایه نازک محافظ مینای دندان یا تحریک اعصاب دندانها باشد. این مشکل معمولاً موقت است و پس از گذشت چند روز از بین میرود.

دلیل ایجاد حساسیت دندان پس از جرمگیری چیست؟
لق شدن دندانها بعد از جرمگیری معمولاً یک اتفاق نادر است و بیشتر به دلیل مشکلات لثهای یا مشکلات زمینهای پیشین (مانند بیماریهای پریودنتال) رخ میدهد. در صورتی که لثهها به شدت آسیب دیده باشند یا دندانها ضعیف باشند، ممکن است دندانها پس از جرمگیری کمی لقی احساس کنند.
آیا ممکن است بعد از جرمگیری، دندان لق شود؟
زمان مناسب برای جرمگیری دندان بستگی به وضعیت بهداشت دهان فرد دارد. بهطور کلی، توصیه میشود که جرمگیری دندان هر 6 ماه یکبار انجام شود، اما افراد با مشکلات دندانی بیشتر یا با سابقه بیماریهای لثهای ممکن است نیاز به جرمگیری مکرر داشته باشند.
هرچند وقت یکبار لازم است جرمگیری انجام شود؟
در اینجا 10 توصیه مراقبتی بعد از جرمگیری بیان شده است:
- استفاده از مسکنها یا آرامبخشها (در صورت تجویز پزشک): در صورتی که دندانپزشک برای کاهش درد یا التهاب مسکن یا آرامبخش تجویز کرده باشد، حتماً طبق دستور استفاده کنید.
- رعایت بهداشت دهان و دندان به دقت: پس از جرمگیری، رعایت دقیقتر بهداشت دهان بسیار مهم است. مسواک زدن به آرامی و استفاده از نخ دندان به بهبود سلامت لثهها کمک خواهد کرد.
- استفاده از دهانشویههای ضدعفونیکننده: در صورتی که دندانپزشک توصیه کند، استفاده از دهانشویههای ضدعفونیکننده میتواند به پیشگیری از عفونتهای احتمالی کمک کند.
- پرهیز از مصرف موادغذایی ترش: پس از جرمگیری، بهتر است از مصرف خوراکیهایی مانند لواشک، آلوچه، ترشی و سایر مواد ترش خودداری کنید تا از تحریک لثهها جلوگیری شود.
- پرهیز از نوشیدنیهای الکلی: نوشیدن الکل ممکن است بر روند بهبود لثهها تاثیر منفی بگذارد و در صورت مصرف، احتمال التهاب و عفونت افزایش مییابد.
- اجتناب از استعمال قلیان و سیگار: دخانیات میتواند بهبود لثهها را کند کرده و احتمال عفونت یا تحریک بیشتر را افزایش دهد، بنابراین از استعمال قلیان و سیگار خودداری کنید.
- خودداری از مصرف مواد غذایی و نوشیدنیهای با دمای خیلی بالا یا پایین: دندانها و لثهها پس از جرمگیری ممکن است حساستر شوند. بهتر است از مصرف خوراکیها و نوشیدنیهای سرد و گرم خودداری کنید تا از تحریک بیشتر جلوگیری شود.
- پرهیز از نوشیدنیهای گازدار: نوشیدنیهای گازدار ممکن است باعث تحریک لثهها یا افزایش حساسیت دندانها شوند، بنابراین بهتر است از مصرف آنها در روزهای اول پس از جرمگیری اجتناب کنید.
- مراجعه به دندانپزشک درصورت مشاهده هرگونه علائم غیرعادی: در صورت مشاهده هرگونه علائم غیرعادی مانند خونریزی زیاد، درد شدید یا تورم طولانی مدت، سریعاً به دندانپزشک مراجعه کنید.
- استراحت کافی: برای بهبود سریعتر لثهها، بهتر است در روزهای اول پس از جرمگیری استراحت کافی داشته باشید و از فعالیتهای شدید که باعث تحریک لثهها میشود خودداری کنید.
این توصیهها به حفظ سلامتی دندانها و لثهها کمک خواهند کرد و از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری میکنند.
مراقبتهای بعد از جرمگیری دندان
در افرادی که ارتودنسی دارند، جرمگیری دندان ممکن است پیچیدهتر باشد به دلیل اینکه وسایل ارتودنسی مانع دسترسی به برخی نواحی دندانها میشوند. این افراد ممکن است نیاز به جرمگیریهای منظمتری داشته باشند تا از تجمع پلاک و جرم جلوگیری شود.
جرمگیری دندان با ارتودنسی
جرمگیری و بلیچینگ دو روش متفاوت برای بهبود سلامت و زیبایی دندانها هستند که هر کدام هدف خاص خود را دنبال میکنند:
- جرمگیری دندان: فرآیندی است که برای از بین بردن جرمها و پلاکهای میکروبی که به مرور زمان روی دندانها جمع میشوند، انجام میشود. این جرمها معمولاً شامل رسوبات معدنی و باکتریها هستند که به سطح دندان میچسبند. جرمگیری باعث جلوگیری از بیماریهای لثه و پوسیدگی دندان میشود و دندانها را تمیزتر و سالمتر میکند.
- بلیچینگ دندان: یک فرآیند زیبایی است که برای سفید کردن دندانها و از بین بردن لکههای سطحی یا عمقی استفاده میشود. بلیچینگ معمولاً با استفاده از مواد شیمیایی (مانند هیدروژن پراکسید) یا لیزر انجام میشود و به هدف روشنتر شدن رنگ دندانها به کار میرود.
تفاوت جرمگیری و بلیچینگ
در حال حاضر، جرمگیری دندانها در منزل با استفاده از ابزارهای خاص، خمیر دندانها و پودرهای جرمزدا وجود دارد. اما بهتر است این اقدامات به صورت حرفهای و تحت نظر دندانپزشک انجام شوند، زیرا استفاده نادرست از ابزارها میتواند به لثهها یا دندانها آسیب بزند.
جرمگیری دندان خانگی
فواید و مزایای جرمگیری دندان شامل موارد زیر است:
- جلوگیری از بیماریهای لثه: جرمگیری با حذف پلاک و باکتریهای موجود در آن، به پیشگیری از التهاب لثهها (ژنژیویت) و بیماریهای شدیدتر مانند پریودنتیت کمک میکند.
- کاهش خطر پوسیدگی دندان: جرم و پلاکها محیط مناسبی برای رشد باکتریها فراهم میکنند که باعث تولید اسید و تخریب مینای دندان میشود. جرمگیری این خطر را کاهش میدهد.
- بهبود بهداشت دهان و دندان: با حذف پلاک و جرم، نفس تازهتری خواهید داشت و دندانها تمیزتر و سالمتر به نظر میرسند.
- پیشگیری از بوی بد دهان: جرمهای دندانی محل تجمع باکتریها هستند که باعث بوی بد دهان میشوند. جرمگیری این مشکل را رفع میکند.
- افزایش طول عمر دندانها: با جلوگیری از ایجاد بیماریهای لثه و پوسیدگی، جرمگیری میتواند به حفظ دندانها و کاهش نیاز به درمانهای پیچیدهتر در آینده کمک کند.
- بهبود ظاهر دندانها: جرمگیری باعث میشود دندانها سفیدتر و براقتر به نظر برسند و لکههای سطحی از بین بروند.
- افزایش راحتی در مسواک زدن: سطح دندانها پس از جرمگیری صافتر میشود که به مسواک زدن و استفاده از نخ دندان راحتتر کمک میکند.
جرمگیری دندان یک روش ضروری برای حفظ سلامت دهان و دندان است که تأثیرات مثبت زیادی در پیشگیری از بیماریها و بهبود ظاهر دندانها دارد.

مزایا و فواید جرمگیری دندان
جرمگیری دندان به طور کلی یک فرآیند بیخطر و بدون عارضه محسوب میشود، مگر در شرایط خاص که عوامل جانبی و فاکتورهای فردی ممکن است باعث بروز مشکلاتی شوند. در اینجا به بررسی برخی از معایب و عوارض بالقوه جرمگیری دندان پرداخته میشود.
- افزایش حساسیت دندانها: پس از انجام جرمگیری، به دلیل برداشته شدن لایههای جرم از سطح دندانها، ممکن است حساسیت دندانها افزایش یابد. این حساسیت معمولاً موقتی است و پس از چند هفته (معمولاً 2 تا 3 هفته) برطرف میشود و نگرانی خاصی ندارد.
- ورم لثه: در مواردی که بهداشت دهان و دندان به شدت ضعیف باشد و مقدار زیادی جرم و رسوبات روی دندانها جمع شده باشد، و همچنین دندانپزشک تجربه کافی نداشته باشد، احتمال بروز ورم لثه وجود دارد.
- خونریزی لثه: اگر لثهها حساس و ضعیف باشند، ممکن است در حین و پس از جرمگیری خونریزی مشاهده شود. این عارضه معمولاً جدی نبوده و با گذشت زمان و بهبود وضعیت لثهها به طور طبیعی رفع خواهد شد.
- آسیب به عصب: احتمال آسیب به عصب در حین جرمگیری نادر است، اما در صورتی که دندانپزشک از ابزارهای غیرمناسب استفاده کند یا فرآیند جرمگیری را بدون دقت و تمرکز کافی انجام دهد، امکان آسیب به عصب وجود دارد.
- بروز عفونت: در صورت وجود ضعف استخوانی شدید یا بیماریهای زمینهای لثه، احتمال بروز عفونت در ناحیه لثه پس از جرمگیری افزایش مییابد. بنابراین، ضروری است که بیمار قبل از انجام جرمگیری وضعیت سلامت عمومی خود و هرگونه بیماری مرتبط با لثه یا استخوان را به دندانپزشک اطلاع دهد.
- تحلیل لثه: در صورت عدم توانایی دندانپزشک در انجام صحیح جرمگیری، ممکن است بافت لثه تحلیل یابد. برای جلوگیری از این عارضه، بسیار مهم است که تنها به دندانپزشکان مجرب و حرفهای برای انجام جرمگیری مراجعه شود.
به طور کلی، با انجام جرمگیری توسط دندانپزشک مجرب و رعایت نکات بهداشتی قبل و بعد از این فرآیند، میتوان از بروز عوارض جدی جلوگیری کرد.
عوارض و معایب جرمگیری دندان
هزینه نهایی جرمگیری دندان تحت تأثیر چندین عامل قرار دارد که در ادامه به توضیح این موارد پرداخته شده است:
- معاینه و هزینه تصویربرداری:
برای انجام جرمگیری، بیمار معمولاً نیاز به مراجعه به دندانپزشک در چند جلسه با فواصل زمانی معین دارد. در جلسات معاینه، اگر نیاز به تصویربرداری باشد، هزینه نهایی جرمگیری افزایش خواهد یافت. - مهارت و تخصص دندانپزشک:
هزینه مراجعه به دندانپزشک متخصص برای انجام جرمگیری معمولاً بیشتر از دندانپزشک عمومی است. در مواردی که وضعیت دندانها پیچیده باشد، دندانپزشک عمومی ممکن است بیمار را به دندانپزشک متخصص ارجاع دهد. - نوع جرمگیری (معمولی یا عمیق):
هزینه جرمگیری معمولی که در آن فقط جرم و رسوبات سطح دندان از بین میروند، نسبت به جرمگیری عمیق که شامل پاکسازی جرمهای موجود در لایههای عمیق دندان و لثه است، کمتر خواهد بود. در جرمگیری عمیق، معمولاً بعد از اتمام جلسات درمانی، توصیه میشود که بیمار هر 3 ماه یکبار جهت چکاپ به دندانپزشک مراجعه کند.
به طور کلی هزینه جرمگیری دندان در سال 1404 برای هر فک از ۶۰۰.۰۰۰ تومان تا تا ۱.۰۰۰.۰۰۰ تومان متغیر می باشد.

قیمت جرمگیری دندان
پایانبندی
همانطور که در مقاله دندانپزشکی دکتر شادمهریان اشاره شد، جرمگیری دندان یکی از مهمترین اقدامات در حفظ سلامت دهان و دندان است. این فرآیند نه تنها به پیشگیری از بیماریهای لثه و پوسیدگی دندانها کمک میکند، بلکه میتواند به بهبود ظاهر دندانها و کاهش بوی بد دهان نیز منجر شود. با این حال، انجام جرمگیری باید تحت نظر دندانپزشک متخصص باشد تا از خطرات احتمالی جلوگیری شود. بهطور کلی، جرمگیری منظم میتواند به حفظ سلامت دندانها و لثهها و افزایش کیفیت زندگی فرد کمک کند.
در پایان، اگر قصد استفاده از خدمات جرمگیری و بروساژ دندان در دندانپزشکی دکتر شادمهریان را دارید، میتوانید برای هماهنگی نوبت ویزیت و مشاوره با شماره تلفن 02155675226 تماس بگیرید یا به آدرس مطب واقع در تهران، جوادیه خیابان بیست متری، جنب بانک پاسارگاد، ساختمان پزشکان رازی، بالای داروخانه هیربد، طبقه یک، واحد سه مراجعه نمایید.
سوالات متداول درباره جرمگیری دندان
بله، جرمگیری میتواند به سفیدتر شدن دندانها کمک کند، زیرا بسیاری از لکههای سطحی ناشی از غذاها، نوشیدنیها یا سیگار از بین میروند. با این حال، جرمگیری به طور مستقیم برای سفید کردن دندانها (به عنوان مثال در مقایسه با بلیچینگ دندان) طراحی نشده است.
جرمگیری دندان معمولاً دردناک نیست، اما ممکن است در برخی افراد حساسیت یا ناراحتی خفیفی ایجاد کند. افراد با لثههای حساس یا دندانهای ضعیف ممکن است احساس درد یا ناراحتی بیشتری داشته باشند. برای کاهش درد، دندانپزشک ممکن است از بیحسی موضعی استفاده کند.
جرمگیری به طور معمول مینای دندان را نازک نمیکند، زیرا هدف آن فقط حذف پلاک و جرم سطحی است. با این حال، اگر جرمگیری بهطور نادرست انجام شود، ممکن است به مینای دندان آسیب وارد کند، که باعث حساسیت بیشتر دندانها میشود. بنابراین، انجام جرمگیری باید تحت نظر متخصص باشد.
جرمگیری دندان بیشتر به حذف جرم و پلاک از روی سطح دندانها مربوط میشود، در حالی که جرمگیری لثه یا درمانهای پریودنتال معمولاً برای تمیز کردن عمق لثهها و پیشگیری از بیماریهای لثهای مانند پریودنتیت انجام میشود. جرمگیری لثه معمولاً شامل تمیز کردن نواحی زیر خط لثه است که به جرم و باکتریها رسیدهاند.
مدت زمان جرمگیری بستگی به شدت جرم و پلاک روی دندانها، تعداد دندانهایی که باید درمان شوند و تکنیک استفادهشده دارد. معمولاً این فرآیند بین ۳۰ دقیقه تا یک ساعت طول میکشد.
جرمگیری دندان در خانه با استفاده از ابزارهایی مانند ابزارهای دستی یا خمیر دندانهای ضد جرم میتواند به کاهش پلاک و پیشگیری از تشکیل جرم کمک کند. اما این اقدامات به هیچوجه نمیتوانند جایگزین جرمگیری حرفهای توسط دندانپزشک شوند، زیرا ابزارهای خانگی قادر به حذف جرمهای سخت و مقاوم نیستند.
برای مطالعه کامل سوالات متداول میتوانید به (صفحه تخصصی پرسش و پاسخ جرمگیری دندان) مراجعه نمایید.