هر آن چیزی که باید درباره دندان مصنوعی (پروتز دندان) بدانید!
دندان مصنوعی چیست؟
دندان‌ها علاوه بر نقش کلیدی در جویدن و هضم غذا، تأثیر زیادی بر زیبایی چهره و وضوح گفتار دارند. اما از دست دادن دندان، مشکلاتی مانند سختی در غذا خوردن، تغییر ساختار فک و حتی کاهش اعتمادبه‌نفس را به دنبال دارد. برای حل این مشکل، دندان مصنوعی و پروتز دندان به عنوان جایگزین‌هایی برای دندان‌های از دست رفته استفاده می‌شوند. این پروتزها به بهبود عملکرد دهان، حفظ فرم طبیعی صورت و جلوگیری از تحلیل استخوان فک کمک می‌کنند. بسته به شرایط بیمار، پروتزهای دندانی می‌توانند به صورت ثابت یا متحرک طراحی شوند تا راحتی و عملکرد مناسبی را فراهم کنند.
در این مقاله از وب‌سایت دکتر شادمهریان، به بررسی تمامی جوانب دندان مصنوعی، از جمله انواه دندان مصوعی، مزایای دندان مصنوعی، عوارض دندان مصنوعی، مراقبت‌های پس از استفاده از دندان مصنوعی و هزینه‌های دندان مصنوعی در سال 1404 خواهیم پرداخت، همراه ما باشید.
انواع دندان مصنوعی؛ ثابت و متحرک
دندان مصنوعی به دو نوع ثابت و متحرک تقسیم می‌شود که هرکدام ویژگی‌ها، مزایا و معایب خاص خود را دارند. انتخاب بهترین گزینه بستگی به شرایط فک، تعداد دندان‌های از دست رفته و بودجه بیمار دارد.
۱. دندان مصنوعی ثابت؛ جایگزینی دائمی و مستحکم
دندان مصنوعی ثابت روی لثه یا ایمپلنت دندانی قرار می‌گیرد و به‌صورت دائمی در دهان باقی می‌ماند. این نوع پروتز، شباهت زیادی به دندان‌های طبیعی دارد و راحتی و عملکرد بهتری نسبت به نوع متحرک ارائه می‌دهد.
🔹 ایمپلنت کامل (دندان مصنوعی جدید!)
- یکی از پیشرفته‌ترین روش‌های جایگزینی دندان، ایمپلنت کامل است که در فک کاشته می‌شود و بیشترین شباهت را به دندان‌های طبیعی دارد.
- مناسب برای افرادی که همه دندان‌های خود را از دست داده‌اند.
- استحکام بالا و طول عمر زیاد.
- جلوگیری از تحلیل استخوان فک.
🔹 انواع ایمپلنت کامل
- ایمپلنت All-on-4 (چهار پایه برای تمام دندان‌ها)
- ایمپلنت All-on-6 (شش پایه برای استحکام بیشتر)
- ایمپلنت زیگوماتیک (مناسب برای افرادی با تحلیل شدید استخوان فک)
🔹 ایمپلنت تکی
- مناسب برای جایگزینی یک یا چند دندان از دست‌رفته.
- پایه‌ای تیتانیومی در استخوان فک قرار می‌گیرد و روی آن تاج دندان نصب می‌شود.
🔹 بریج دندان (Dental Bridges)
- مناسب برای پر کردن جای دندان‌های ازدست‌رفته بین دندان‌های سالم.
- شامل یک یا چند تاج متصل است که روی دندان‌های کناری قرار می‌گیرد.
🔹 روکش دندان یک واحدی
- مناسب برای تقویت دندان‌های ضعیف، شکسته یا درمان‌شده با عصب‌کشی.
- می‌تواند از جنس سرامیک، فلز یا ترکیبی از هر دو باشد.
| ویژگی | مزایا | معایب |
|---|---|---|
| ایمپلنت کامل (All-on-4 / All-on-6) | بیشترین شباهت به دندان طبیعی، ماندگاری بالا (بیش از ۲۰ سال )، جلوگیری از تحلیل استخوان فک، بهبود عملکرد جویدن و گفتار | هزینه بالا، نیاز به جراحی، طول دوره درمان ۳ تا ۶ ماه |
| ایمپلنت تکی | ظاهر طبیعی و استحکام بالا، عدم نیاز به تراشیدن دندان‌های مجاور، طول عمر طولانی (۱۵ تا ۲۵ سال) | هزینه بالاتر از بریج، نیاز به تراکم استخوان کافی برای کاشت، جراحی و دوره بهبودی |
| بریج دندانی (Dental Bridges) | هزینه کمتر نسبت به ایمپلنت، عدم نیاز به جراحی، نتیجه سریع‌تر (نصب در ۲ تا ۳ هفته) | نیاز به تراشیدن دندان‌های سالم مجاور احتمال پوسیدگی دندان‌های پایه عمر کوتاه‌تر نسبت به ایمپلنت (۸ تا ۱۵ سال) |
| روکش دندان یک واحدی | تقویت دندان‌های ضعیف و درمان‌شده، بهبود زیبایی دندان، جلوگیری از شکستگی دندان، ساختار مقاوم و بادوام | در صورت خرابی نیاز به تعویض کامل، احتمال تحلیل لثه در بلندمدت، در برخی موارد، امکان حساسیت به مواد ساخت روکش |
۲. دندان مصنوعی متحرک؛ گزینه‌ای انعطاف‌پذیر و مقرون‌به‌صرفه
دندان مصنوعی متحرک روی لثه قرار می‌گیرد و بیمار می‌تواند آن را به‌راحتی خارج کند. این نوع پروتز برای افرادی که امکان کاشت ایمپلنت ندارند یا به دنبال جایگزینی موقت هستند، گزینه مناسبی است.
🔹 دندان مصنوعی تکه‌ای (پروتز پارسیل)
- مناسب برای افرادی که بخشی از دندان‌های خود را از دست داده‌اند.
- با استفاده از اتصالات فلزی یا اکریلی روی دندان‌های باقی‌مانده فیکس می‌شود.
🔹 انواع دندان مصنوعی پارسیل
پروتز پارسیل فلزی (استحکام بالا، دوام طولانی)
پروتز پارسیل انعطاف‌پذیر (راحت‌تر، بدون فلز، طبیعی‌تر)
پروتز پارسیل آکریلیکی (مقرون‌به‌صرفه، سبک‌تر)
🔹 دندان مصنوعی کامل متحرک (قالب دندان مصنوعی)
- مناسب برای افرادی که همه دندان‌های خود را از دست داده‌اند.
- از جنس آکریلیک یا ترکیب آکریلیک و فلز ساخته می‌شود.
🔹 فیلیپر یا پروتز متحرک تک دندان
- گزینه‌ای موقت برای پر کردن جای یک دندان ازدست‌رفته.
- سبک، ارزان و سریع ساخته می‌شود.
🔹 اوردنچر (Overdenture)
- ترکیبی از دندان مصنوعی متحرک و ایمپلنت.
- روی دو یا چند ایمپلنت دندانی قرار می‌گیرد تا ثبات بیشتری داشته باشد.
- باعث کاهش تحلیل لثه و راحتی بیشتر بیمار می‌شود.
| ویژگی | مزایا | معایب |
|---|---|---|
| دندان مصنوعی کامل متحرک | مناسب برای افرادی که همه دندان‌های خود را از دست داده‌اند، هزینه کمتر نسبت به ایمپلنت، عدم نیاز به جراحی | ممکن است در دهان لق شود، عادت کردن به آن زمان‌بر است، احتمال تحلیل استخوان فک |
| دندان مصنوعی پارسیل (تکه‌ای) | جایگزین مناسب برای چند دندان ازدست‌رفته، حفظ دندان‌های طبیعی باقی‌مانده، هزینه کمتر نسبت به بریج یا ایمپلنت | ممکن است باعث ناراحتی و زخم لثه شود، احتمال جابه‌جایی هنگام غذا خوردن، نیاز به نگهداری و تمیزکاری روزانه |
| اوردنچر (Overdenture) | ثبات بیشتر نسبت به پروتزهای معمولی، جلوگیری از تحلیل استخوان فک، قابل‌حذف و تنظیم مجدد | نیاز به پایه ایمپلنت یا دندان‌های باقی‌مانده، هزینه بالاتر از پروتزهای متحرک معمولی، نیاز به مراجعه منظم برای تنظیمات |
| فیلیپر (پروتز متحرک تک‌دندان) | گزینه موقت و مقرون‌به‌صرفه، جلوگیری از جابه‌جایی سایر دندان‌ها، راحت و سبک | شکننده و دوام کم، مناسب برای استفاده طولانی‌مدت نیست، تأثیر بر گفتار و جویدن |
کدام نوع دندان مصنوعی برای شما مناسب است؟
- گر به دنبال پایداری و شباهت زیاد به دندان طبیعی هستید، ایمپلنت دندان بهترین گزینه است.
- اگر به جایگزینی موقت و مقرون‌به‌صرفه نیاز دارید، پروتز متحرک گزینه مناسبی خواهد بود.
- اگر بخشی از دندان‌های خود را از دست داده‌اید، بریج دندان یا پروتز پارسیل انتخاب خوبی است.
برای انتخاب مناسب‌ترین نوع دندان مصنوعی، مشورت با دندانپزشک ضروری است. عوامل مؤثر در تصمیم‌گیری شامل وضعیت لثه و استخوان فک، بودجه مالی و نیازهای فردی هستند.
آیا شما به دنبال بهترین گزینه برای جایگزینی دندان‌های خود هستید؟ همین امروز با دکتر شادمهریان مشورت نمایید.
قیمت دندان مصنوعی چقدر است؟
قیمت و هزینه دندان مصنوعی به عوامل مختلفی بستگی دارد و بسته به نوع پروتز، مواد استفاده‌شده و روش درمان، متغیر است. دندان مصنوعی می‌تواند از گزینه‌های اقتصادی تا حرفه‌ای و سفارشی‌سازی‌شده متنوع باشد. در کل، هزینه این درمان از چند میلیون تا چند ده میلیون تومان متغیر است. اگر به دنبال بهترین تعادل بین کیفیت و هزینه هستید، بهتر است با دندانپزشک مشورت کنید تا مناسب‌ترین گزینه را برای شما انتخاب کند.
عوامل مؤثر بر قیمت دندان مصنوعی
- نوع دندان مصنوعی (ثابت یا متحرک)
- جنس و کیفیت مواد ساخت (اکریلیک، سرامیک، زیرکونیا و…)
- تکنولوژی و روش ساخت (روش‌های دیجیتال یا سنتی)
- تعداد دندان‌های جایگزین‌شده
- نیاز به ایمپلنت یا پایه نگهدارنده
- دستمزد دندانپزشک و تخصص او
- موقعیت جغرافیایی و شهر محل درمان
- میزان پیچیدگی درمان و قالب‌گیری دقیق
- هزینه‌های جانبی (ترمیم، اصلاح لثه و استخوان)
- برند و کشور سازنده پروتز دندان
دندان مصنوعی برای جوانان
| مقایسه انواع دندان مصنوعی | دندان مصنوعی کامل | دندان مصنوعی جزئی | دندان مصنوعی ثابت بر پایه ایمپلنت | ایمپلنت دندان تکی |
|---|---|---|---|---|
| کاربرد | افراد بدون دندان در یک یا هر دو فک | افرادی که برخی دندان‌های خود را دارند | افراد بدون دندان یا با دندان‌های ضعیف | جایگزینی یک یا چند دندان |
| استحکام | متوسط | متوسط | بالا | بسیار بالا |
| راحتی | نسبتاً کم | متوسط | بالا | بسیار بالا |
| هزینه | کم | کم | بالا | بسیار بالا |
| طول عمر | 5-15 سال | 5-15 سال | 15-25 سال | مادام‌العمر (با تعویض روکش هر 10-15 سال) |
| نیاز به جراحی | خیر | خیر | بله | بله |
| جلوگیری از تحلیل استخوان | خیر | خیر | بله | بله |
پایان‌بندی
همانطور که در مقاله دندانپزشکی دکتر شادمهریان اشاره شد، دندان مصنوعی، جایگزینی برای دندان‌های از دست رفته است که شامل ثابت و متحرک می‌شود. این پروتزها به بهبود جویدن، گفتار، لبخند و جلوگیری از تحلیل فک کمک می‌کنند.
اگر قصد استفاده از خدمات جراحی دندان عقل در دندانپزشکی دکتر شادمهریان را دارید، می‌توانید برای دریافت نوبت ویزیت و مشاوره با شماره تلفن 02155675226 تماس بگیرید.
سوالات متداول درباره دندان مصنوعی
عمر دندان مصنوعی معمولاً بین ۵ تا ۱۰ سال است، اما با مراقبت مناسب و بررسی‌های دوره‌ای، می‌تواند بیشتر دوام بیاورد. تغییرات در استخوان و لثه ممکن است نیاز به تعویض یا تنظیم مجدد آن را ایجاد کند.
دندان مصنوعی به اندازه دندان طبیعی مقاوم نیست، بنابراین باید از گاز زدن مستقیم مواد غذایی سخت (مثل آجیل یا یخ) خودداری کرد. جویدن به صورت متعادل و استفاده از هر دو سمت دهان کمک می‌کند تا فشار یکنواخت توزیع شود.
باید روزانه با مسواک مخصوص و شوینده‌های غیرساینده تمیز شود. همچنین، خیساندن آن در محلول ضدعفونی‌کننده مخصوص دندان مصنوعی به از بین بردن باکتری‌ها کمک می‌کند.
توصیه می‌شود هنگام خواب دندان مصنوعی را خارج کنید تا لثه‌ها استراحت کنند و خطر عفونت یا تحلیل بافت‌های دهان کاهش یابد.
تغییرات استخوانی در طول زمان ممکن است باعث شل شدن آن شود. مراجعه منظم به دندانپزشک برای بررسی و تنظیم مجدد ضروری است. در برخی موارد، استفاده از چسب‌های مخصوص دندان مصنوعی کمک می‌کند.
در ابتدا ممکن است کمی تأثیر بگذارد، اما با تمرین و خواندن با صدای بلند، زبان و عضلات دهان به آن عادت می‌کنند و گفتار به حالت طبیعی بازمی‌گردد.
برای مطالعه کامل سوالات متداول می‌توانید به (صفحه تخصصی پرسش و پاسخ دندان مصنوعی) مراجعه نمایید.